Teknolojik değişimler ve dijital ağların küreselliği trendlerin daha hızlı değişmesine ve gelişmesine neden oluyor. Yemek, güzellik, iç içe geçmiş oluşumlar her zamankinden daha hızlı yükseliyor.
Markalar ve pazarlama giderek artan sofistike bir tüketici dünyası yaratıyor. Bu dünyada kendi görsel dillerini nüanslarını, farklılıklarını, etik anlayışlarını ve şeffaflıklarını yansıtıyorlar..
Trendwatching,com, her yıl olduğu gibi 2018 için de dünyanın dört bir yanından tüketici beklentilerini tanımlayan yenilikleri derledi. 2018 için tespit edilen bu yenilikler ve temsil ettikleri beş büyük tüketici trendi, müşterilerinizin sizden beklentileri konusunda fikir verecek.
1) A-Ticaret: Otomatik ticaret ve algoritmaların perakendesi
2018’de tüketiciler satın alma davranışlarını değiştirerek dış kaynakları kullanmaya başlıyor. Otomatik Ticaret (Automated Commerce) için hazır mısınız?
2018’de yapay zeka ve otomasyonun işiniz üzerindeki etkisi konusunda nelere odaklanıyorsunuz? Belki, Çin’in JD.com’unun yaptığı gibi, verimlilik kazanımlarınız üzerine düşünüyorsunuz. JD.com adlı ticaret platformu, Çin’in büyük bir kısmına aynı gün veya bir sonraki gün satın alınan ürünlerin %92’sini ulaştırmak için otomatik depolar, drone teknolojisi ve yapay zeka rota planlama sistemleri inşa ediyor.
2018 yılında bu teknolojilerin etkilerini en belirgin şekilde perakende sektöründe göreceğiz. Çünkü 2018’de, vakit kaybetmek istemeyen tüketicilerin çoğu, perakende satın alma davranışlarını algoritmalara dayandırmak için akıllı cihaz ve diğer dış kaynakların kullanımını benimseyecek. Bu da ürün bulma, pazarlık, satın alma, teslimat düzenlemeleri ve daha fazlasının otomasyonu anlamına geliyor.
Amazon Dash tuşu, tek dokunuşla otomatik sipariş verme fikriyle milyonlarca tüketici kazandı. Bu sırada milyonlarca insan finansal kararlarını otomatik tasarruf aplikasyonu olan Digit gibi hizmetleri kullanarak dış kaynaklara emanet ediyor. Digit, 2017 yılının Mart ayında kullanıcıları için 500 milyon dolar tasarruf etti. Bunun gibi dış kaynaklı finansal hizmetler yeni global fenomenler haline geldi. Mesela Hong Kong üretimli Neat, yapay zeka teknolojili ödeme kartı ve aplikasyon bununla birlikte Nijerya’daki SusuAI ve İngiltere’deki Plum teknolojileri de konu hakkında gösterilecek güzel örneklerden.
Bir sonraki aşama nedir? A-Ticaret. yapay zeka donanımlı kişisel asistanlar, yaratılan bütün beklentilerin anahtarı burada. İşte A-Ticaret için ilham verici bir kaç örnek…
Örnek:
Finery, Ekim 2017’de faaliyete geçirilen bu uygulama, tüketicilerin moda-hazır giyim alışverişlerini outsource edebilmelerini sağlıyor. Uygulamayı indirdiğinidce e-posta hesabınızla senkronize oluyor ve sanal gardrobunuza moda tasarımcıları tarafından size uygun renk ve tipte seçilen ürünler ekleniyor. Tüketiciler bu ürünlerden bir alışveriş listesi oluşturabildikleri gibi fiyat değişimi ve indirimli satışlardan da anında haberdar olabiliyorlar.
Sonraki aşama
Tüketiciler, perakende satın alma davranışlarını otomatikleştirmek için Finery gibi dış kaynaklı araçları kullanmaya başladığında, sizinle etkileşime girebilmek için nasıl beklentiler içine girecekler? Bu yeni oluşan beklentilerle nasıl ortak bir noktada buluşacaksınız? Zaten var olan bir A-Ticaret aracına entegre olarak mı yoksa yeni bir tane üreterek mi?
Milyonlarca tüketici online perakende satın alma davranışlarının gerçekten otomatikleşmesini beklediği için karşınıza daha yüksek beklentilerle çıkacak. Tüketicilere içine dahil olabilecekleri bir deneyim yaşatmak için üzerinizde baskı hissedeceksiniz.
Sonuçta bu trend insanlara algoritmalara da satış yapacağınız bir dünyaya doğru ilerliyor. Fiyatlandırma stratejiniz, pazarlama ve mesajlaşma konusundaki tüm yaklaşımınız ve daha fazlası için oluşabilecek sorunların olasılığı sonsuz. 2018’de bunları düşünmeye başlamınız gerekiyor!
2) Destekli kalkınma: Tüketiciler sizden ne bekliyor?
Her yaştan “Post-demografik” tüketiciler yetişkinlik dönemleri için yeni hikayeler hazırlıyorlar. 2018’de markalara yardım edecekler.
Transeksüel podyum modelleri, yaşlılar için girişimcilik dersleri, bir sokak sanatçısıyla lüks bir markanın ürün tanıtımı ve benzerleri… Çevrenizde Post-demografik dünyanın işaretlerine bakın, daha karışık ve iç içe geçmiş yaşam tarzı örneklerini her yerde bulabilirsiniz.
Sosyal davranışları değiştirmek, ekonomik baskıları birleştirmek ve daha birçok sınırsız seçim yetişkin yaşamının geleneksel belirleyicileriyle ilgili olarak milyonlarca insanın aklını karıştırdı. Post-demografik tüketiciler artık kendilerine hayatta yeni beceriler kazandıracak, günlük işlerini dış kaynakla aktarmalarını sağlayacak ya da kişisel hedeflerini gerçekleştirmelerine yardımcı olacak markalarla ilgileniyor. Sonuçta 2018 yılında yetişkin olmak çok zor!
Hepimiz buradaki uzun dönemli eğilimleri biliyoruz. Dünyadaki milyonlarca insan için artan mülk fiyatları, sabit kalan ücretler ve gençlerin yüksek oranlı işsizliği, geleneksel yetişkinlik aşamalarını (ev almak, düzgün bir kariyere başlamak) 30’una gelmeden önce ulaşamayacakları bir yere koydu. Bugün 25-35 yaş arasındaki Amerikalıların %15’i halen ailesinin evinde yaşıyor. Oysa bu oran 2000 yılında %10 düzeyindeydi. (Pew Research, Ekim 2017)
Bu arada, düzgün bir yetişkin olabilmek için gerekli olan tutumlar, ilk bakışta görünmeyen sosyal güçler tarafından değiştiriliyor. Şangay’daki 28-37 yaş arası erkeklerin %20’si hala evlenmemiş, bu oran 2005’te %12’ydi. Bu yaş grubundaki Şangay’lıların %40’ı evlenmeden de partnerleriyle birlikte yaşadıkları söylüyor. (Fudan University, Haziran 2017)
Bu trend neden şimdi çok ön planda? Cevap milyonlarca tüketicinin derinlemesine benimsediği yaşam biçiminde saklı: Dijital süper güçleri, paylaşım ekonomisini, ortak çalışma alanlarını, isteğe bağlı yaşam tarzları ve daha fazlasını düşünün. 2018’de bu tüketiciler, kendilerine göre yetişkinlik hikayelerini oluşturmalarına yardım edecek markaları bekleyecek.
Örnek:
BuzzFeed Kasım 2017’de GE (General Electric) ile birlikte yarattığı akıllı ev aracı markası olan Tasty One Top’ı tanıttı. 149 dolarlık bir ücreti olan alet bluetooth ile çalışabilen portatif bir davlumbaz ve her türlü pişirme işinde kullanılabiliyor. The One Top, içinde yemek tarifi videoları olan mobil aplikasyon Tasty ile sekronize çalışabiliyor. Aplikasyondan bir tarif seçtiğiniz zaman araç ses tanıma özelliği ile çalışmaya başlıyor ve yemeğin her aşamasında sıcaklığı ayarlayabiliyorsunuz.
Sonraki aşama
Ekibinizi bir araya toplayın ve 2018’de müşterilerine nasıl “destekli kalkınma” hizmeti verebileceğinizi sorun.
BuzzFeed ve Tasty One Top gibi daha geniş kapsamlı, aynı zamanda kendi sunumunuzla senkronize edilebilen farklı bir ürün şeklinde yapılabilir. Ya da tüketicilere Loftium gibi inovatif ev satın alma oyunlarıyla yardım etmek gibi de olabilir. Veya SK-II ‘nın kendi kampayasındaki gibi dünyanın her yanından yetişkin tüketicilerin hazırladığı kendileriyle ilgili hikayelerini yansıtmak gibi..
İşe “Hizmet verdiğimiz insanların hikayeleri nasıl değişiyor?”, “Başarmalarına yardımcı olmak için bize gösterdikleri amaçları ve mesajlar nelerdir?” sorularını sorarak başlayabilirsiniz.
3) Sanal yoldaşlık: Durun bakalım siz o markalardan mısınız?
Sanal varlıklar asistanlıktan arkadaşlığa geçiyor.
Düzenli okuyucular, insanların bağlantı evrimini çok uzun zamandır izlediğimizi biliyor. Ama 2018’de bu hikayeler radikal bir değişime uğrayacak. Çünkü bu yıl milyonlarca tüketicinin sanal varlıklarla eğlenceli, eğitici, iyileştirici, ve arkadaşça anlamlı sohbetler edebileceklerini anlayacakları yıl olacak.
Bu değişim gerçekten uzak bir bilimkurgu gibi gelebilir size, ama aslında hem sosyal hem teknolojik daha derin değişimlerin temelini oluşturuyor. Sonuçta teknoloji firması Gartner çok uzun zamandır 2020 yılında ortalama bir insanın partnerlerinden daha çok botlarla iletişim kuracağını öngörüyor.
Yapay zeka ve makine öğrenmesi sayesinde insan konuşmalarının modellerini gerçekçi şekilde kurmak mümkün olacak. Milyonlarca tüketici şimdiden sanal arkadaşlıkla derinlemesine ilgilenerek merak ediyor. Sadece 2016 yılında mesajlaşma ve sosyal medya aplikasyonlarında geçirilen zamanın %394 artmasından söz etmiyoruz. (Yahoo, Haziran 2017) Kişisel asistanlarla kurulan ilişkilerden bahsediyoruz. Siri’yle ciddi konuşmalar yapılmasını sağlamak için Apple’ın psikoloji okuyan yazılım mühendislerini neden işe aldığı buradan anlaşılmalı.
Son zamanlarda yapılan bir araştırma 19-32 yaş aralığındaki kullanıcıların, sosyal medyada günde 2 saatten fazla vakit geçirenlerin 30 dakikadan daha az vakit geçirenlere oranla kendilerini daha izole hissetme riski olduğunu gösteriyor. (American Journal of Preventative Medicine, July 2017)
Yükselen tüketici beklentileri ve gerçek bir arkadaş haline gelmiş sanal varlıkları nasıl birleştireceksiniz? Örnekten ilham alabilirsiniz.
Örnek:
Japonya merkezli teknoloji şirketi Vinclu, içinde yaşayan yapay zeka destekli bir sanal arkadaş ile bir asistan olan Gatebox‘u geliştirdi. Azuma Hikari adındaki karakter, evde yardımcı ve arkadaş olarak tasarlandı. Kullanıcı evden uzaktayken hava durumu güncellemeleri sağlayor, ışıkları açabiliyor ve kolay metin mesajları gönderebiliyor.
Sonraki aşama
Yukarıdaki örneğe bakarak bu trendi Black Mirror bir sonraki bölümünde hayata geçirdiği zaman anlamak daha kolay olacak. Ama aynı zamanda bu teknolojiye inanabilmek için beklemekle zaman kaybetmek de büyük bir hata olur. Sihirli yapay zeka arkadaşı Uni’ye yapılan yorumlara tanıklık edebilirsiniz. Bu yorumlar gerçek insan duyguları var.
Apple kişisel asistanların bir arkadaşa dönüşmesi konusunda gelişen beklentilere şimdiden cevap veriyor. Fakat bu beklentiler teknoloji devlerinden çok daha ileri gidiyor. Düzenli ses teknolojisi kullanıcılarının %72’si “Bence markaların kendi özel sesleri ve kişilikleri olmalı aplikasyonları için ve sadece telefonumdaki asistanı da kullanmıyorum” açıklamasını yapıyor. (JWT, April 2017)
Bu trend bir uyarıyla birlikte geliyor: Her markanın bu olayı benimsemesi şart değil elbette. Müşteriler kullandıkları her markanın görsel veya başka bir şekilde arkadaşı olsun istemiyor, bu çok anlaşılabilir bir tercih. Yani her yeni trende atlamak zorunda değilsiniz.
Önce kendinize şunu sorun: Doğru görsel arkadaşlığı oluşturabilecek markalardan mıyız? Veya yüksek fonksiyonlu chatbotlar yaratmak veya olanı geliştirmek de işimizi görür mü?
Eğer gerçek bir görsel arkadaş markası olduğunuza inanıyorsanız, önünüzde ilgi çekici bir deneyim sizi bekliyor. “Eğer markamız hayata gelseydi nasıl bir kişiliği olurdu?”, “Müşterilerimize nasıl bir arkadaş gerekli?” sorularını sorarak başlayın.
4) Bağışlayıcı tasarımlar
Satın alma sonrasındaki bağışlayıcılık 2018’in mutlaka olması gereken özelliği.
Tüketicilerin şimdiden dijital hayatları tarafından desteklenen sürekli hizmet artışı ve kişiselleştirme yaptığı gökyüzünü bile aşan beklentileri var. 2018’de her türlü ürünü ve hizmeti geçmişlerini unutabilmek için isteyecekler. Seçtikleri ürünler, boyutlar, istedikleri hizmet gelecekleriyle eşleşmeyecek. Bu nasıl olacak? Değişen ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda sihirli adaptasyonlar sayesinde olacak.
Tüketiciler beklentilerini yenilemek için dijital adaptasyonun en yenilikçi yollarını deneyimlemek zorunda değil, bunu unutmayın. Bu yolları sadece bilmeleri yeterli. “Apple HomePod bulunduğu odaya bağlı olarak sesini yeniden ayarlayabilir. Neden benim yeni arabam değişen havaya kendini adapte edemesin?”
Bu sırada tüketicilerin %78’i üç yıl öncesine kıyasla bugün marka sadakatlerinin daha hızlı geliştiğini belirtiyor. (Accenture, February 2017) Müşteriler markalar tarafından sürekli ücretsiz denemeler, indirimli fiyatlar ve akıl çelici ikramiyelerle karşı karşıya kalıyor.
Bağışlayıcı tasarımlar müşterileriniz rakip markalara geçmeden önce size değişen ihtiyaçlara adapte olmayı öneriyor.
Önümüzdeki 12 ay boyunca akıllı markalar bunu yapacak. Bu içinde bulunduğunuz yerin ve amanın kurallarını içeren işçilikli ürünler ve hizmetler anlamına gelse bile. Bu yüzden adaptasyona hazırlanın!
Örnek:
Tesla‘nın Irma kasırgası sırasında yaptıkları bu trendin tipik bir örneği. Irma kasırgasından etkilenen bölgelerdeki Tesla otomobillerin batarya gücünü artırabilmek için 9 bin 500 dolar değerindeki yazılımları ücretsiz olarak yüklediler. Böylece her otomobilin tam şarjlı olarak menzili 40-50 mil civarında artırıldı.
Sonraki aşama
Eğer çevrimiçi bir hizmet veya bağlantılı bir ürün sunuyorsanız bu trende uyum sağlamamanız konusunda hiçbir mazeret kabul edilemez. Satın alma sonrasında siz de sihirli adaptasyonunuzu düşünmeye başlayın! Tesla’nın Irma Kasırgası sonrasında arabaların sistemlerini nasıl yükselttiğini düşünün ve ilham alın.
İş arkadaşlarınızı ikna etmekte zorlanırsanız onlara, “Bir ürün veya hizmet için bağışlayıcılığın tam tersi nedir” diye sorun. Cevap: “Katı ve eğilmez” olacaktır. Bu markanız için asla iyi bir görüntü olamaz.
5) Cam kutuyu yıkan toplar
Şeffaflıktaki devrim başladı. 2018’de bununla ilgili ne yapacaksınız ?
Düzenli bir okuyucuysanız, 2017 yılında şeffaflıkla ilgili çok fazla konuştuğumuzu biliyorsunuz.
2017 yılında bir iş camdan kutu içinde olmalıydı. Dışarıdakiler baktıklarında içeridekini çok rahat görmeliler. İnsanları, içerdeki süreçleri ve değerleri eğer kutunun içinde dışarıyı ilgilendirecek bir şey olursa bunun görüleceği şekilde olmalıydı.
Bu değişim, radikal şeffaflığın dünyayı birbirine bağlantılı hale getirmesi sayesinde mümkün oldu. Şeffaflık, kötü niyetli insanlar veya organizasyonlar tarafından haksızlığa uğrayan insanlara yardımcı olarak gücünü de göstermiş oldu. Bunu iki şekilde yaptı. Birincisi, hikayesini paylaşanlara kötü davrananları devre dışı bıraktı, bunun için adeta şeffaflıkla birlikte hareket eden yıkıcı gücü olan bir top oluşturdu. İkincisi, gizlilik ve inançsızlıkla zehirlenen kültürleri yıkarak daha geniş kitlelere hitap eden bir kültürel hareket sağladı.
Herhangi bir iş için anahtar soru belli. 2018’de şeffaflık bağlamında sizin önünüze nasıl bir şey çıkacak?
Örnek:
Danone Haziran 2017’de, markalarının birçoğunu, çalışanlar tarafından yazılan bir manifesto etrafında yeniden düzenlediğini açıkladı. İki yıllık bir süreçte 50 bin çalışandan gelen geri dönüşleri değerlendiren Fransız gıda grubu, markalarının bir çoğunu 2018 yılında tüketicileri daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir gıda seçenekleri elde etmeye odaklayan yeni konumlandırma konusunda yapılandıracağını söyledi.
Sonraki Aşama
Şeffaflığın her tarafımızı sardığını düşünelim.
Bu 2018’de sizi -işinizi, departmanınızı, ekibinizi- nasıl etkileyecek? Herhalde kendi işinizde küçücük bir hata bile olmadığını, herşeyi mükemmel yaptığınızı düşünmüyorsunuzdur ?
Bu şeffaflık olgusuyla doğru şekilde başa çıkmak ister misiniz? İlk basamak, yanlış yapıldığı zaman bu yanlışın konuşulabildiği, bu yanlış veya haksızlığı konuşarak halletmenin çalışanlar için güvenli olduğu bir kültür yaratmak veya olanı geliştirmektir. Çalışanların her zaman duyulduğu, hikayelerinin saygı duyulduğu ve bu konuda aksiyon alan bir marka şeffaflığı.
Kaynak: http://trendwatching.com/