Yolda yürürken birden bir koku gelir ve sizi bazı duygular içerisine sokar; mutluluk, özlem, heyecan… Yada hiç sevmediğiniz birinin kokusu bir ortamda burnunuza gelir ve bir anda gerilip, mutsuzlaşırsınız. Bazen de o koku sizi çocukluk anılarınıza kadar götürebilir. Çünkü her koku özel bir kodlamayla koku belleğinde arşivlenmiştir. İşte tüm bu olanlara, duygu geçişlerine “koku hafızası” diyoruz.
Peki nedir bu ”koku hafızası?”
Koku hafızası anılarla aynı anlamdadır, çünkü her yerin, herkesin, her şeyin bir kokusu vardır. Ama kesinlikle koku en iyi, en acımasız ve en keskin uyarıcı ve hatırlatıcıdır. En umulmadık zamanlarda çat diye burnunuza burnunuza dayatılır. Koku duyusu, herhangi bir olayla birlikte hafızaya kaydedildiğinde unutulması zor, hatırlanması kolaydır. Her kokunun farklı bir dili, farklı bir hikayesi vardır. Koku alma duyusu da en eski duyudur. Görme, işitme ve hatta dokunma duyusundan önce, canlıların etraflarındaki kimyasallara tepki verebilmesi için koku alma duyusu gelişmiştir önce.
Pazarlamada koku
Yukarıda kokudan bu kadar bahsetmişken ve etkisini anlamışken büyük şirketlerin ve pazarlamacıların bunu bir silah olarak kullanmaması beklenemezdi. Ve bu önemli duyunun gücünü keşfeden şirketler kollarını sıvadı yeni bir pazarlama taktiği geliştirdi, “Koku Pazarlaması”.
Bir ortama girdiğimizde ilk dikkatimizi çeken ortamın kokusu olur. Ortam ne kadar güzel olursa olsun ortamda kötü bir koku veya sevilmeyen koku olduğu anda orada durmak istemeyiz. Tam tersi hoş kokular ve güzel anılar hatırlatan kokuları duyduğumuz ortamda ise kendimizi güvende ve mutlu hissederek daha fazla zaman harcarız. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki bir kişi iyi bir izlenim edindiğinde mağazada ya da mekan da kalış süresi otomatik olarak %20 artıyor ve bu da %70 daha fazla satış yapma ihtimalini oluşturuyor.
Alışveriş ortamlarında, uygulanacak kokulandırmanın başarılı olabilmesi için kullanılan kokunun hoş bir his yaratmasının yanı sıra ortama-temaya uygun olması da gerekir. Her işletmenin kendine özgü kokusu vardır. Parfümeri parfüm, eczane antiseptik, kahveci kahve. Çünkü bu kokular o işletme ile örtüşen kokulardır. Tabii her koku herkese hitap etmeyebilir ya da alerji riski olabilir. Bu noktada şirketlerin büyük bir titizlikle doğru kokuları mağazalarına yerleştirmeleri büyük önem taşıyor.
Koku difüzyonu ilginç istatisklere de konu oldu. Nike firması, içindeki her şey aynı şekilde dekore edilmiş iki ayrı odaya birer çift Nike koşu ayakkabısı yerleştirildi. Ayakkabılar tıpatıp aynı modeldi. Bir odaya karışık floral bir koku verildi, diğer odaya ise koku verilmedi. Daha sonra yapılan ankette, denekler yüzde 84 oranında kokulu odadaki ayakkabıyı tercih ederken, ek olarak daha da ilginç bir sonuç da, kokulu odadaki ayakkabı fiyatlarının daha yüksek olarak tahmin edilmesiydi.
Kokusal pazarlama
Kokuların İnsanlar üzerindeki etkisini kullanarak, müşterilerin daha çok alışveriş yapmasını, servisten faydalanmasını ve memnun olmasının sağlanmasıdır. Havada uçuşan bu özel kokular müşterinin karar mekanizmasını, ürün alma konusunda iyi yönde etkileyerek satışların artmasını sağlar. Kokusal pazarlama doğru yapıldığında mükemmel etkili, yanlış veya bilgisizce yapıldığına kaş yaparken göz çıkarabileceğiniz derecede de negatif etkili olabilir.
Markalar klasik pazarlama yöntemlerinin dışına çıkıyor
Markalar artık klasik pazarlama yöntemlerinin dışına çıkarak, satın almayı etkileyen unsurları bilimsel verilerle araştırarak, farklı pazarlama stratejileri oluşturuyorlar. Koku bu yüzden pazarlamacıların en önem verdiği kriterler arasına girdi ve artık satışları arttırmak ve alıcıda pozitif duygular yerleştirmek için şirketler adeta birbirleriyle yarış halinde. Bakalım bu koku pazarlaması ne boyutta ilerleyip farklı istatistikler ortaya çıkaracak.
KAYNAKLAR: